Architect Zandvoort: 'Circuit heeft Formule 1 niet nodig om te overleven'

Formule 1-baas Bernie Ecclestone vond het maar "een bende" toen hij het circuit van Zandvoort in 1985 de rug toekeerde. Vervallen, gevaarlijk en niet meer winstgevend, concludeerde de inmiddels 94-jarige topman. De Formule 1 vertrok uit Nederland om er nooit meer terug te keren. Althans, zo leek het decennialang.
In 2021 kreeg Niki Lauda met Max Verstappen toch een opvolger als winnaar van de Grand Prix van Nederland. Na 36 jaar. En nu neemt de Formule 1 opnieuw afscheid van de Nederlandse kustplaats.
"Het circuit heeft de Formule 1 niet nodig om te overleven", zegt de Italiaan Jarno Zaffelli, namens architectenbureau Studio Dromo verantwoordelijk voor de renovatie in 2019 en 2020, tegen de NOS.
'Wonderbaarlijk en indrukwekkend'
"Zelfs de grootste autosportliefhebbers hebben altijd gezegd: realistisch gezien gaat het nooit lukken", vertelt René de Boer, speaker op het circuit tijdens het raceweekeinde, over de terugkeer in 2021. "Het was een veel te groot waagstuk."
"Door de opkomst van Max Verstappen, de inzet van prins Bernhard jr. (eigenaar van het circuit, red.) en Menno de Jong, zijn zakelijke partner, is het op een wonderbaarlijke en indrukwekkende manier gelukt."
Vier jaar geleden trokken bulldozers en graafmachines diepe sporen in het zand op het circuit. Eind 2019 en begin 2020 werd de hele baan, en twee bochten in het bijzonder, stevig onder handen genomen onder leiding van Zaffelli.
De laatste bocht, de Arie Luyendijkbocht, werd een 'kombocht' met oplopend hellingspercentage om inhalen op het rechte stuk makkelijker te maken. Ook bocht 3, de Hugenholzbocht, werd na analyses van Dromo een kombocht.
"Het asfalt moest iets worden verplaatst om ruimte te creëren voor de paddock, dat was een eis van de Formule 1. De circuitleiding had dat alleen niet aan de prins verteld, hij werd verrast door de werkzaamheden. Ze zijn het hem, in al hun enthousiasme, vergeten te vertellen, denk ik. Maar hij pakte het goed op", lacht Zaffelli nu.
De Italiaan doet zijn verhaal vanuit Madrid, waar Dromo begin volgend jaar start met de aanleg van het gedeeltelijke stratencircuit dat in 2026 op de Formule 1-kalender komt. Een lastigere klus dan de verbouwing op Zandvoort.
"Dit is een geheel nieuw circuit met een nieuwe organisatie, het gaat om veel meer geld dan bij Zandvoort. Die constructie was na vier wintermaanden klaar, hier in Madrid zal het ruim een jaar duren."
Oranje rook
Zijn herinneringen aan het werk in de Noord-Hollandse duinen, dat hij omschreef als "spelen in het zand", zijn positief. "Technisch was het uitdagend, maar de hele operatie was bevredigender dan ik had verwacht. De samenwerking met het circuit en de Nederlandse promotor was heel goed. Echt teamwork."
"Ik ben het meest trots op het eerste jaar", denkt hij terug aan september 2021. "Al die fans, ik denk dat je de oranje rook boven het circuit vanuit de ruimte kon zien."
De Boer kijkt met bewondering naar het hele evenement dat de Nederlandse organisatie heeft neergezet. "De fanbeleving was geweldig. Alle problemen die waren voorzien met het verkeer en de infrastructuur hebben ze op een creatieve manier opgelost. Er is altijd gekeken naar oplossingen, in plaats van naar mogelijke problemen."
Zaffelli: "Zandvoort is klinkende symfonie. De organisatie is een orkest, waarin iedereen optimaal samenspeelt. Promotors in Las Vegas, Qatar, Mexico en Silverstone hebben veranderingen doorgevoerd door wat ze daar hebben gezien."
De Boer kan zich vinden in de uitleg om te stoppen van de circuitdirectie, die het moment dat de inkomsten mogelijk teruglopen wil voorblijven.
"Een belangrijke factor is niet alleen dat minder mensen een kaartje kopen, er komt ook veel geld binnen van bedrijven die met gasten komen of hospitality-ruimtes huren. Die belangstelling wordt misschien na een tweede of derde keer wat minder, want je gasten hebben de Formule 1 dan wel gezien."
Voor een nieuwe aftakeling van het circuit is De Boer dit keer echter niet bang. "Door de renovatie kan het twintig tot dertig jaar mee. Mensen willen rijden op een baan waar de Formule 1 komt of gereden heeft. Het zal volop gebruikt worden voor andere raceklasses, bedrijfsuitjes en bijvoorbeeld rijvaardigheidstrainingen."
Zaffelli: "Wat mij vooral bijblijft na het nieuws van vanochtend: ze zijn erin geslaagd om een jaar toe te voegen aan het contract. Voor een klein, knus circuit, aangepast aan de Formule 1-normen, is dat een enorme prestatie."